Pazaryerlerinde Stok Tükenmesine Karşı Nasıl Önlem Alabilirsiniz?

Bu yazımızda pazaryeri mağazanızda satışlarınızın performansını etkileyen stok tükenmesine sebep olan etkenleri ele alacağız.

Stok Tükenmesi Nedir?

Stok tükenmesi veya stok dışı kalma (Out Of Stock), bir işletmenin belirli bir ürününün kalmaması ve bu nedenle müşteri siparişlerini karşılayamaması olarak tanımlayabiliriz.

Stok Tükenmesi Maliyeti Nedir?

Müşteri memnuniyetsizliği, müşteri kaybı ve marka itibarını zedeleme gibi sonuçlar doğuran stok tükenmesi, perakendecilere her yıl tahminen 1 trilyon dolara mâl olurken, tüketicilere ise her üç alışveriş gezisinden birinde aradığı ürüne erişememe gibi bir olumsuz deneyim yaşatıyor.

Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi’nin (ETBİS) 2022 yılı Kasım ayında açıkladığı rapora göre, 2022 yılının ilk 6 ayında gerçekleşen toplam e-ticaret satış işlemi, 2021’in aynı dönemine göre %116’lık bir artış ile kayıtlara geçti. Bu 6 ayda gerçekleşen sipariş adedi 2 milyar 294 milyon olurken, tutar olarak 233 milyarlık bir satış hacmi istatistiklere yansıdı. Bu, miktarsal olarak önceki yılın ilk 6 ayına göre %38’lik bir artış anlamına geliyor. 

Online alışveriş alışkanlıklarının artması ile birlikte artışa geçen e-ticaret hacmini göz önüne aldığımızda, güçlü ürün stoğuna sahip olmak ve doğru stok yönetimi yapmak pazaryeri mağazaları için giderek daha önemli bir konu haline geliyor.

Stokların Tükenmesine Sebep Olan Etkenler

Stokların tükenmesine yanlış planlama, sayım hatası gibi basit etkenler sebep olabilir ancak, envanter yönetimini en profesyonel şekilde planlayan işletmeler bile bazen öngörülemeyen sorunlar ile karşılaşabilir. Gelin, stokların tükenmesine sebep olan en yaygın etkenleri birlikte inceleyelim.

Hatalı Ürün Sayımı ve Kayıtlar

Stoksuz kalmanın yaygın bir nedeni, hatalı envanter sayımı ve bu hataya bağlı olarak tutulan stok kaydıdır. Bu yanlışlıkların kaynağını insan ve teknik sorun olarak ikiye ayırabiliriz. Ürün sayısının envanter sistemine manuel olarak girişi yapılırken hatalı bir verinin sisteme yansıtılmasını insan kaynaklı olarak ele alabilirken, envanter sayımını yapan yazılımın eş zamanlı olarak güncelleme yapamamasını ve yanlış veri yansıtmasını da teknik sorun altında ele alabiliriz.

Hatalı Stok Tahmini ve Raporlama

Stokların tükenmesi genellikle tüketici talebindeki beklenmedik artışlardan kaynaklanır. Ancak, yetersiz talep tahmini veya hatalı raporlama da stokların tükenmesine neden olabilir.

Ürün stoğunuzu hesaplarken satış oranı en yüksek ya da popüler olmaya başlayan ürünlere olan talebin artarak katlanacağını öngörmek ve buna göre ilgili ürünlerin stoğunu güçlü tutmanız gerekir. Aksi durumda en popüler ürünlerinizi hızlı bir şekilde satarken yetersiz tahmin nedeniyle stok tükenmesi ile karşı karşıya kalırsınız ve bu durum müşteri memnuniyetsizliği ile sonuçlanır. Benzer şekilde, yanlış raporlama da stokların tükenmesine neden olabilir. Eğer satış raporlarınız yanlışsa, envanter alımları hakkında yanlış karar vermek kaçınılmaz olacaktır.

Tedarikçi Gecikmeleri

Stok kesintileri tedarik zincirinin herhangi bir noktasında meydana gelebilir, örneğin hammadde temininde veya üreticilere parça tedarik sürecinde sorunlar yaşanabilir. Bu da üretimde gecikmelere ve ardından pazaryerlerinde stoksuz kalmanıza yol açabilir.

Üretim Gecikmeleri

Üretim gecikmeleri sadece tedarikçi gecikmelerinden kaynaklanmaz. İşgücü eksikliği, ekipman arızaları ve kötü planlama gibi üretim sorunlarından da kaynaklanabilir. Bu da üretim gecikmelerine bağlı olarak pazaryerlerinde stoksuz kalmanıza sebep olur.

Teslimat ve Lojistik Sorunları

Her ne kadar envanter yönetimi perakendecilerin kontrolünde olsa da depolama, gümrükleme, ambalajlama, dağıtım gibi aşamalardan oluşan lojistik süreçlerinde kontrol tam anlamıyla perakendecilerin kontrolünde değildir. Teslimat ve lojistik sürecinde malların depo personeli tarafından yanlış yerleştirilmesi ne kadar kolaysa, gönderinin yanlış yere teslim edilmesi de o kadar kolaydır. Benzer şekilde, lojistik firmasının sevkiyat kontrol paneli, sevkiyatın teslimat için yolda olduğuna yönelik hatalı bildirim gönderebilir. Bu da binlerce perakendeciye gönderilen hatalı bildirimin milyonlarca üründe hatalı stok yönetimine sebebiyet vermesi demektir. Tüm bunların dışında doğal afet gibi çevresel olaylar, araç arızaları, karayolu kazaları gibi etkenler de teslimat ve lojistik süreçte aksaklıkların yaşanmasına sebep olabilir.

Stok Tükenmesini Nasıl Önleyebilirsiniz?

Müşteri kaybından olumsuz yorumlara, zedelenen marka itibarından düşen satışlara kadar stok tükenmesinin işletmeler için maliyetli sonuçları vardır. Stok tükenmesi bazen bir perakendecinin kontrolü dışında olabilse de, şirketlerin stok tükenmesi maliyetini azaltmak ve önlemek için uygulayabilecekleri aşağıda bahsettiğimiz gibi çeşitli yöntemler de vardır.

Otomatik Envanter Yönetimi Yazılımı Kullanın

Çok kanallı satış çağında, envanter seviyelerini gerçek zamanlı olarak otomatik olarak güncelleyen modern bir envanter yönetimi çözümü (IMS), stok tükenmesi olasılığını azaltmak isteyen her işletme için gereklidir. Bu sistemler, ürünler bir depoya veya dağıtım merkezine ulaştığında stok sayısını anında güncellemek için barkod tarayıcılara veya radyo frekansı ile tanımlama (RFID) teknolojilerine bağlanabilir. İster çevrimiçi ister fiziksel bir yerde olsun, satışlar başladığında envanter sayımları bir kez daha gerçek zamanlı olarak güncellenir.

Yeni Sipariş Günü Belirleyin

Stokların tükenmesini önlemek için iyi bir zamanlama şarttır. Stoğunu güçlendirmek ya da korumak istediğiniz ürünlerin ne zaman bitebileceğini ve ne zaman sipariş vererek tedarikçinizden temin etmeniz gerektiğini belirleyin. Her ürün için ideal yeni sipariş günü hesaplanması ve otomatik hatırlatıcıların ayarlanması, şirketlerin stok kontrollerini daha iyi yönetmelerine ve nihayetinde stok tükenmesini en aza indirgemelerine yardımcı olur. Envanter yönetimi için kullandığınız yazılımı, yeni sipariş gününü otomatik olarak belirlemek ve uyarılar oluşturmak için kullanabilirsiniz. Yeni sipariş gününü hesaplamak için şu temel formülü kullanabilirsiniz:

Yeni sipariş günü = (ortalama günlük kullanım × gün cinsinden teslim süresi)

Teslimat Sürelerini Belirleyin

Teslimat süresi veya bir siparişin verilmesi ile alınması arasında geçen süre, yeni sipariş gününün belirlenmesi için gereklidir. Aynı zamanda olası ve mevcut tedarikçileri değerlendirirken göz önünde bulundurulması gereken önemli bir faktördür. Daha kısa teslim süresi ile çalışan tedarikçi ile iş birliği yapmak ürünlerin beklenenden daha hızlı tükendiği durumlarda işletmeniz için faydalı olacaktır.

Doğru Tahminde Bulunun

Müşteri talebini doğru bir şekilde tahmin etme becerisi önemli bir kriterdir. Çoğu durumda doğru talep tahmini ürün stok seviyesini ideal bir düzeyde tutmaya yardımcı olabilir, böylece stokların tükenmesini, eksiklikleri ve fazla stokları önleyebilir ve sonuçta maliyetleri düşürebilir. Tahmin yeteneklerini geliştirmek için tüketici eğilimlerini ve mevsimselliği dikkate alın. Ayrıca, tahminleri bilgilendirmek için otomatik olarak raporlar ve içgörüler oluşturan bir envanter yönetimi çözümü kullanın.

Güvenli Stok Bulundurun

Bir güvenlik önlemi olarak envanterinizde fazladan ürün bulundurmak, stok tükenmelerini önlemenin etkili bir yoludur. Ancak çok fazla güvenli stok ürünü maliyetli bir fazla stoka dönüşebilir. Bu sebeple gereksiz maliyetleri önlemek için ideal güvenli stok seviyelerini aşağıdaki formülle hesaplayabilirsiniz:

İdeal güvenlik stoğu = (maksimum günlük kullanım × maksimum teslim süresi) - (ortalama günlük kullanım × ortalama teslim süresi)

RFID Teknolojisini Kullanın

Veri aktarmak için radyo frekanslarını kullanan kablosuz bir teknoloji olan RFID, depo çalışanlarına envanteri gerçek zamanlı olarak takip etme olanağı verir. Sevkiyatlar ulaştığında, genellikle sevkiyattaki ürüne veya ürünlere iliştirilen bir RFID etiketi aracılığıyla bilgi eklenir. Her etiket, otomatik olarak merkezi bir veri tabanına aktarılan ve mallar toplandıkça ve sevk edildikçe güncellenen ürün bilgisi verilerini depolar. Bu otomatik teknoloji envanter sayımlarının iyileştirilmesine ve insan hatalarının azaltılmasına yardımcı olur; her ikisi de stok tükenmelerini en aza indirmeye yardımcı olmak için gereklidir.

Tedarik Zincirini İzleyin

Ürün temin etme sürecini domino etkisine benzetebiliriz. Hammadde eksikliğinden kaynaklanan üretim duraksaması, tedarik zinciri boyunca stok kesintilerine neden olabilir ve perakende seviyesine ulaştığında stok tükenmesi olarak kendisini gösterebilir. Tedarikçi eksikliklerini önlemek zor olabilir, ancak bazen stok tükenmesi sorununu azaltmak için öngörülebilir olabilirler. Bu sebeple tedarikçi gecikmelerinin veya eksikliklerinin ne sıklıkla meydana geldiğini izleyin ve sorunlar devam ederse tedarikçinizi değiştirmeyi düşünün. Ayrıca, mümkün olduğunda bölgesel veya ulusal kaynaklar geliştirmek, küresel tedarik zinciri kesintilerine karşı korunmanıza da yardımcı olacaktır.

Nakit Yönetiminizi Doğru Yapın

Nakit akışı sorunları stokların tükenmesinde en etkili nedenlerden birisi. Yukarıda bahsettiğimiz konuların hepsinde kusursuz bir şekilde işinizi yönetiyor olabilirsiniz ancak, yeterli nakit olmadan ürün satın alamazsınız ve pazaryerlerinde büyüyemezsiniz. Düşük nakit akışı stokların tükenmesine neden oluyorsa, daha iyi bütçe planlaması ve finansman, sorunu çözmeye yardımcı olacaktır. 

Türkiye’de ilk ve tek olan e-ticaret finansmanı ile pazaryeri satıcılarına ürün tedariği sağlayan WorqCompany, 5.000 ₺'den 5.000.000 ₺'ye kadar finansal destek sunuyor. WorqCompany e-ticaret finansmanı modeli ile;

• Ürünlerinizi sizin yerinize tedarikçinizden toptan olarak satın alıyor ve bu sayede elde edilen düşük stok maliyeti fırsatı ile daha yüksek kâr elde ederek satış yapabilmenize imkân sağlıyor,
• Kendi sermayenize alternatif stok alım imkânı sağlıyor,
• Kolay başvuru süreci ile hızlı finansman imkânı sunuyor,
• Mağaza cirosuna uygun geri ödeme imkânı ile size destek oluyor,
• Sürpriz masraf olmadan mağazanızı büyütmenizi sağlıyor,
• Finansal borç gözükmeden sağlıklı şirket bilançosuna sahip olmanızın önünü açıyor,
• Kârın çoğunun sizde kaldığı gelir paylaşımı modeli ile hızlı büyümenizi sağlıyor.

WorqCompany’nin işletmeniz için sağladığı avantajlardan öncelikli olarak faydalanmak ve stoklarınızın tükenmesini önleyerek pazaryeri mağazanızı hızlı bir şekilde büyütmek için WorqCompany E-Ticaret Finansmanı’na başvurun.