Stopaj Nedir? Stopaj Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kendi işini kuran kişiler birçok farklı vergi türüyle karşı karşıya gelebilir. Normal vatandaşların konu hakkında bilgi sahibi olmadığı bu vergiler, şirket sahiplerini yakından ilgilendiren noktadadır. Bu vergilerden biri olan stopaj vergisi, şirket sahibi olan kişilerin karşılarına sıklıkla çıkan bir vergi türlerinden biridir. Gerek bünyesinde çalışanları olan gerekse bir yere kira ödeyen birçok şirket sahibinin ödemekle yükümlü olduğu bu vergi, kelime anlamı olarak vergi usulüne uygun bir şekilde ödenen para üzerinden yapılan kesintiyi ifade eder. Stopajla ilgili insanların aklına en çok takılan sorular ise stopaj nedir ve stopaj hesaplama nasıl yapılır etrafında şekillenir. 

Bu yazı içinde stopajla ilgili şirket sahiplerinin bilmesi gereken birçok noktaya aşağıdaki başlıklar aracılığıyla değinilecektir:

• Stopaj nedir?
• Stopaj vergisi neden alınır?
• Stopaj kesintileri nelerdir?
• Stopaj hesaplama nasıl yapılır?
• Stopaj oranları nedir?
• Stopaj vergisi ne zaman ödenir?
• Stopaj vergisi kim tarafından nasıl ödenir?

Stopaj Nedir?

Bir şirket sahibi bazı noktalara ödeme yaptığında bu ödeme üzerinden vergi yasasına uygun olacak şekilde yapılan kesintiye stopaj denir. Şirket sahibi olan kişilerin ödeme yaptıkları esnada ödedikleri miktar üzerinden hesaplanan stopaj, tutarın bir kısmının vergi dairesine yatırılmasını zorunlu kılar. Bu sayede şirket sahibi olmayan çalışanlar kendi kazançları üzerinden vergi ödemekle uğraşmaz. Kanunlar tarafından işveren tüm bu işlemeleri gerçekleştirmekle yükümlü tutulur.

Stopaj vergisi neden alınır?

Stopaj vergisi, diğer vergi türlerinde olduğu gibi kişilerin kazançlarının bir kısmını devletin işleyişi için ayrılması için alınır. Alınma biçimi olarak, özellikle kurduğu sistemle, tek bir kişinin vergileri sağlamasını zorunlu kılarak kafa karışıklıklarının önüne geçer. 

Stopaj Kesintileri Nelerdir?

Stopaj kesintileri, harcamalar üzerinde belirlenen oranlara göre yapılan vergi kesintileridir. Gelir ve Kurumlar Vergisi kapsamında aşağıdaki ödemeler üzerinden stopaj kesintisi yapılması gereklidir:

• Kira gelirleri
• Maaş ödemeleri 
• Kâr miktarları 
• Gider pusulaları 
• Serbest meslek ödemeleri

Stopaj Hesaplama Nasıl Yapılır?

Stopaj hesaplama belirli bir yöntemle gerçekleşir. Bu yöntem her türlü stopaj kesintileri gerektiren noktalarda uygulanabilir. Yalnızca vergi dairesi tarafından kesintiler için oranlar belirlenmiştir. Bu oranlara göre kira gelirleri ya da maaş ödemeleri üzerinden farklı vergi miktarları alınmalıdır. 

Örneğin kira stopajı ödemesinde, mülk sahibi bu vergiyi ödemekle yükümlüdür. Kiracının ödediği brüt kira bedeli üzerinden bir hesaplama yapılarak kira stopajına ulaşılır. Bu hesaplama sonucunda stopaj bedeli, vergi dairesine ödenip kalan miktar mülk sahibinin olur. Stopaj hesaplamasına geçmeden önce stopaj oranları hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.

Stopaj oranları nedir?

Gelir ve Kurumlar Vergisi kapsamında kesinti gerektiren noktalar için stopaj oranları belirlenmiştir. Bu oranlar stopaj vergisi ödemekle yükümlü olan kişiler için geçerlidir. Şu şekildedir:

• Kira ödemeleri için belirlenen kiracının ödemesi gereken stopaj oranı %20’dir.
• Çalışan ödemeleri için Artan Oranlı Vergi Dilimleri uygulaması kullanılır. Buna göre stopaj kesintisi için oranlar %15, %20, %27 ve %35 şeklinde farklılık gösterir.
• Serbest meslek çalışanları için stopaj kesintisi hizmet alan tarafından ödenmelidir. Buna göre stopaj oranı %20 olarak belirlenir.
• Diğer stopaj oranlarına buradan ulaşabilirsiniz.

Stopaj hesaplama nasıl yapılır? Örnekle anlatım.

Stopaj hesaplama yapmadan önce mutlaka güncel stopaj oranlarına bakmanız gerekir. Her yıl bu oranlar değişmektedir. Ardından oranı belirledikten sonra şu şekilde bir hesaplama yaparak stopaj hesaplamasını gerçekleştirebilirsiniz: 

• Örneğin kira üzerinden stopaj vergisi ödemeniz gerekiyor. Kira ödemesi esnasında ne kadar ev sahibine ve ne kadar vergi dairesine ödeyeceğinizi hesaplamak için ilk olarak oranla ilerleyin. 
• Kiranız 6000₺ ise kira bedeli için belirlenen stopaj vergisi oranı %20’dir.
• 6000₺’nin %20’si 1200₺ olacaktır. 
• Sizin ev sahibine ödemeniz gereken miktara ulaşmak için brüt kira bedelinden stopaj vergisini çıkarın. Bu da 6000-1200=4800₺ şeklindedir.

Stopaj Vergisi Ne Zaman Ödenir?

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından vergi ödeme için bir takvim belirlenir. Bu takvim her yıl güncellenir. Takvimi takip ederek isterseniz aylık isterseniz de üç aylık olarak stopaj vergisi ödeyebilirsiniz. Aylık ödeme yapacaklar için her ayın 26. gününe kadar ödeme işlemlerinin gerçekleşmesi gerekir. 3 aylık periyotlarla ödeme yapacaklar için yine üç ayda bir ayın 26. gününe kadar ödeme sağlanmalıdır. Yıllık Gelir Vergisi kapsamındaki ödemeler ise yılın Mart ve Temmuz aylarında gerçekleşir.

Stopaj Ödemesi Kim Tarafından Nasıl Ödenir?

Stopaj ödemelerini kimi yapacağı konusunda bazı soru işaretleri oluşabilir. Bu konuda genel bir bilgi yoktur. Ödenmesi gereken stopaja göre kimin ödeyeceği değişkenlik gösterir. 

• Kira ödemeleri için stopaj kesintisi kiracı tarafından ödenmelidir. Mülk sahibinin bu konuda herhangi bir sorumluluğu yoktur. Yalnız burada konutlar karıştırılmamalıdır. İşyeri olarak kullanılan yerler kiralandığında stopaj ödemesi zorunlu tutulur.
• Maaş ödemelerinde ise işveren stopaj vergisini öder. Personele ödenen vergiden sonraki kalan miktar verilir. 
• Serbest meslek ödemeleri yine meslek sahibi tarafından ödenir.
• Kâr payı ödemeleri, şirket sahibi tarafından hesaplanarak vergi dairesine yatırılır.

Stopaj nasıl ödenir?

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) web sitesi üzerinden stopaj vergisi ödemekle sorumlu olan kişiler vergi ödemelerini gerçekleştirebilir. Hâlihazırda vergi ödemelerini bilmiyorlarsa buradan ödemelerinin olup olmadığını takip edebilirler. Online alışverişte olduğu gibi yine kart bilgileri girilerek istenen ücret miktarında stopaj vergisi ödemesi yapılır. Ayrıca bazı anlaşmalı bankalar aracılığıyla stopaj ödemeleri bankaların mobil uygulamaları üzerinden de gerçekleştirilebilir.